Mikroorganism yang membebaskan karbon dioksida dalam kitaran hidup mereka boleh digunakan untuk menaikkan keluaran. Pelbagai jenis yis paling sering digunakan, terutamanya spesies Saccharomyces (seperti yis pembuat roti, Saccharomyces cerevisiae), sungguhpun sesetengah resepi bergantung kepada bakteria tertentu. Yis turut meninggalkan hasil buangan sampingan tertentu (terutamanya ethanol dan sesetengah keluaran autolysis) yang menyumbang kepada rasa kelainan pada roti yis. Dalam roti adunan masam naik sendiri, rasa ini ditingkatkan lagi oleh pelbagai bakteria asid laktik (Lactobasilus) atau bakteria asid asetik (Acetobacter).

Penaik menggunakan yis merupakan proses berasaskan penapaian menukar sifat kimia adunan secara biologi ketika yis bertindak. Tidak seperti penaik kimia, yang biasanya diaktifkan sebaik sahaja air bergabung dengan asid dan kimia asas, penaik yis memerlukan pemeraman, yang memberi masa bagi yis untuk membiak dan menggunakan karbohidrat dalam tepung.

Yis juga boleh digunakan untuk menghasilkan minuman beralkohol seperti bir atau wine. Sisa yis, dikenali sebagai barm, boleh digunakan sebagai penaik dan kemungkinannya leluhur bagi penggunaan yis kultur tulin moden. Kebudayaan Bukan Eropah telah menggunakan bahan sampingan penghasilminuman beralkohol lain sebagai penaik , sebagaimana di Ecuador: "Pada zaman dahulu semasa mendakan chicha digelar concho digunakan sebagai penapai, kita memiliki roti yang bagus; sekarang dengan pengilangan lebih baik roti berkualiti baik telah lenyap sama sekali."[1]